Węgierski odcinek magistrali Budapeszt – Belgrad do końca tego roku

Modernizacja magistrali kolejowej łączącej Belgrad z Budapesztem to pierwszy transgraniczny projekt realizowany wspólnie przez Serbię, Węgry oraz Chiny, poprzedzony trójstronnymi porozumieniami. Pierwsze prace ruszyły po stronie Serbskiej już w 2017 roku. Strona węgierska dołączyła do prac dopiero w październiku 2021 roku. W obu krajach w projekt zaangażowane są chińskie firmy. Łączny dystans między Belgradem a Budapesztem to 350 km. Węgry odpowiadają za odcinek od budapeszteńskiej dzielnicy Soroksár do granicy węgiersko-serbskiej w Kelebiji. Zaś Serbia za odcinki Belgrad – Stara Pazova oraz Nowy Sad – Subotica.

Przebudowa węgierskiego odcinka Budapeszt – Kunzentmiklos – Tas – Kelebija obejmuje modernizację istniejącej linii kolejowej poprzez budowę nowej dwutorowej trasy na długości ponad 150 kilometrów. W większości, bo na 140 kilometrach, prędkość maksymalna jaką będą mogły osiągać składy wyniesie 160 km/h. Prace zostały oficjalnie otwarte 15 października 2021 r. Dzięki pracom perony podwyższono do 55 centymetrów. Powstało pięć zupełnie nowych budynków dworcowych w miejscowościach: Délegyháza, Kiskunlacháza, Dömsöd, Fülöpszállás, Kiskőrös, zaś w ośmiu innych miejscowościach obiekty zmodernizowano. Węgierską część przedsięwzięcia obliczono na 800 miliardów forintów. W większości inwestycję tę finansuje pożyczka z Chin. Wkład rządu węgierskiego w ten projekt to ok. 15 proc.

Węgierski Minister transportu, János Lazar, zapowiedział niedawno, że modernizacja kolei zostanie ukończona do końca 2025 roku. – Przekazanie techniczne węgierskiego odcinka szybkiej kolei Budapeszt-Belgrad może nastąpić jesienią tego roku, a ruch pasażerski mógłby ruszyć już zimą – zapowiedział ános Lázár, Minister Budownictwa i Transportu Węgier. Dodał, że Węgierskie Koleje Państwowe MAV planują uruchomić trzy pary pociągów dziennie między Budapesztem i Belgradem.

Serbowie już prawie gotowi

Projekt jest bardziej zaawansowany po stronie serbskiej. Prace nad modernizacją serbskiego odcinka linii dużych prędkości podzielono na dwa etapy. W pierwszym etapie ukończono odcinek Belgrad – Nowy Sad i oddano go do użytku w marcu 2022 roku. Kursują po nim piętrowe składy Stadlera z prędkością 200 km/h. W drugim etapie prowadzono prace nad budową odcinka na trasie Nowy Sad – Subotica – Kelebija, które rozpoczęły się 22 listopada 2021 roku. Chociaż prace zakończono w październiku 2024 roku, do otwarcia tego odcinka nie doszło z powodu tragicznego zdarzenia – zawalenia się wiaty na dworcu kolejowym w Nowym Sadzie. Otwarcie tego odcinka spodziewane jest we wrześniu.

Istotnym elementem magistrali Budapeszt – Belgrad jest odcinek Subotica – Szeged, na którym przebiega granica między Węgrami a Serbią. Modernizacja tego odcinka została w pełni ukończona na terytorium Serbii, podczas gdy po stronie węgierskiej nie funkcjonuje jeszcze sieć trakcyjna. Odcinek ten został on oddany do eksploatacji, a przewozy towarowe i pasażerskie realizowane są z wykorzystaniem trakcji spalinowej. Serbski kontrakt wart jest nieco ponad miliard euro.

W trzy godziny między Belgradem a Budapesztem

Zgodnie z zapowiedziami strony węgierskiej, plan uruchomienia połączeń na całym odcinku z Belgradu do Budapesztu ma nastąpić w grudniu tego roku – wraz z wejściem w życie nowego rozkładu jazdy. Na odcinku serbskim z Belgradu do Kelelbija prędkość maksymalna wyniesie 200 km/h, a na odcinku węgierskim z Kelelbija do Budapesztu – 160 km/h. Zaplanowano również uproszczenie i przyspieszenie formalności granicznych i celnych, aby maksymalnie skrócić czas podróży pociągu. Prezydent Serbii, Aleksandar Vučić, wcześniej ogłosił, że po ukończeniu budowy linii kolejowej podróż z Belgradu do Budapesztu zajmie 2 godz. i 45 minut.

Towary z Chin koleją przez Belgrad i Budapeszt

Jak podkreślają władze Węgier, ukończenie projektu nie tylko poprawi jakość usług pasażerskich, ale także znacząco zwiększy liczbę przewozów towarowych, co sprawi, że Węgry staną się „kluczowym graczem w handlu między Wschodem a Zachodem. – Modernizacja linii zwiększy jej przepustowość i wzmocni gospodarkę narodową oraz wpłynie pozytywnie na poprawę stosunków węgiersko-chińskich i węgiersko-serbskich. Jednym z priorytetów węgierskiego programu dla kolei jest uczynienie z Węgier węzła intermodalnego, Zgodnie z polityką otwarcia na wschód pracujemy nad połączeniem kontynentów i regionów za pomocą nowoczesnych i bezpiecznych rozwiązań logistycznych. Dzięki modernizacji linii kolejowej Budapeszt-Belgrad, Węgry będą oferować najszybszą trasę transportową między Dalekim Wschodem a Europą Zachodnią przez porty w Grecji – mówił podczas rozpoczęcia inwestycji László Palkovics, pełnomocnik rządu ds. projektu Budapeszt-Belgrad, minister innowacji i technologii.